EPLAS 2020/12 Bilanço ve Hisse Analizi

Önemli Not: Aşağıdaki çalışmalar son açıklanan bilançolar üzerinden çıkardığım tablolardır. Sadece şirket hakkında fikir vermesi için oluşturulmuştur. Kesinlikle yatırım tavsiyesi değildir ve yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.

Merhabalar,

Bugün sizlerle EPLAS’in son açıkladığı 2020/12 dönemi bilançosu üzerinden oluşturduğum analizleri paylaşmak istiyorum.

Bu zamana kadar birçok şirket için değerlendirme yaptık. Göz atmak için sol üst köşedeki geri tuşuna basarak anasayfaya dönebilir, yine sol üst köşeden hamburger menüsüne tıklayarak şirket ve tarih bazlı önceki şirket amalizlerine ulaşabilirsiniz.

Grafikleri şirketin KAP’ta açıkladığı rakamlar ile hazırlıyorum. Herhangi bir excel hatası olabilir. Grafiklerde bir yanlışlık fark edersiniz lütfen KAP’ın veya aracı kurumların sitesinden kontrol ederek beni uyarın. Ben de en kısa sürede düzeltirim. Kimseyi yanlış bilgilendirmek istemem.

Şimdi grafiklerle inceleyelim:

(Grafiklerin üzerine tıkladığınızda görseli daha büyük görüntüleyebilirsiniz)

GENEL GÖRÜNÜM

Aşağıdaki tabloda sırasıyla satış, brüt kar, favök, net kar ve serbest nakit akışının hem çeyreklik olarak bir önceki döneme ve geçen senenin aynı dönemine göre; hem de yıllıklandırılmış olarak bir önceki döneme ve geçen senenin aynı dönemine göre değişimini görebilirsiniz.

En altta ise özsermayenin bir önceki döneme ve bir sene öncesine göre değişimini görebilirsiniz.

İdeal olan hepsinin artış eğiliminde olmasıdır. Ancak dönem dönem düşüş olması şirketin kötüye gittiği ve işlerin bozulduğu anlamına gelmez. Dönemsellik, şirketin stok arttırması, temettü ödenmesi vs. aşağıdaki tablonun belirli kalemlerini dönem dönem negatif gösterebilir. Önemli olan şirketi ve sektörü bütünsel değerlendirmektir.

SATIŞLAR

Aşağıdaki ilk grafikte gri renkli barlar çeyreklik, kırmızı çizgi ise yıllık satış gelirlerini göstermektedir.

Aşağıdaki ikinci grafikte ise dönem bazında yıllık satışların artışı, enflasyon oranı ve satışların reel artışı gösterilmektedir.

Kırmızı çizgi yıllık enflasyon, yeşil çizgi yıllık satışların artışı, mavi çizgi ise enflasyon etkisi arındırılmış reel satış artışıdır. İdeal olan mavi çizginin mümkün olduğunca sıfır çizgisinden yukarıda olmasıdır. 2016 satışlarını 2015 ile karşılaştıramadığım için ilk dört dönem satış değişimi boştur.

ÜRETİM MALİYETİ

Yeşil olan çizgi çeyreklik satış, kırmızı olan çizgi ise çeyreklik satışlara konu olan ürün veya hizmetin üretim maliyetini göstermektedir. Yeşil çizgi değerinden kırmızı çizgi değeri çıkarırsak brüt kar rakamına ulaşırız.

Bu tabloyu paylaşmamın sebebi şirketin ne kadarlık bir brüt kar marjıyla çalıştığını göstermektir.

İdeal senaryo yeşil çizginin geçen senenin aynı dönemine göre artış eğiliminde olmasıdır. Kırmızı çizgi ile yeşil çizginin arasında ne kadar fazla boşluk olursa şirketin brüt kar marjı o kadar yüksek demektir. Aralarındaki boşluğun artış eğiliminde olması ideal olandır.

BRÜT KAR

Gri çubuklar çeyreklik brüt kar rakamını, kırmızı çizgi yıllıklandırılmış brüt kar rakamını göstermektedir.

NET FAALİYET KARI

Gri çubuklar çeyreklik net faaliyet karını, kırmızı çizgi yıllıklandırılmış net faaliyet karını göstermektedir. Net faaliyet karı şirketin organik büyümesini göstermesi açısından önemlidir. Kur değişim farklarının etkisi minimize edilmiş olur.

Net faaliyet karı = Brüt Kar – (Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri + Genel Yönetim Giderleri + Araştırma ve Geliştirme Giderleri) formülüyle hesaplanır.

İdeal olan kırmızı çizginin istikrarlı bir şekilde artıyor olmasıdır.

FVÖK

Gri çubuklar çeyreklik FVÖK (Faiz ve Vergi Öncesi Kar) rakamını, kırmızı çizgi yıllıklandırılmış FVÖK rakamını göstermektedir.

Not 1: Amortismanı şirketin satışlarını devam ettirebilmesi için her zaman katlanması gerektiği bir masraf olarak değerlendirdiğim için artık FAVÖK yerine FVÖK takip edeceğim.

Not 2: FVÖK rakamı içerisinde “Diğer Faaliyet Gelirleri ve Giderleri”, “Yatırım Faaliyetlerinden Gelirler ve Giderler” ve “Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Kar/Zararlarındaki Paylar” dahil edilmiştir. Lütfen bu şekilde dikkate alınız. Dönem dönem bir sefere mahsus gelirler olabilir, sizi yanıltmasın.

NET KAR

Gri çubuklar çeyreklik net kar rakamını kırmızı çizgi yıllıklandırılmış net kar rakamını göstermektedir.

FAALİYETLERDEN SERBEST NAKİT AKIŞ

Gri çubuklar çeyreklik serbest nakit akışını kırmızı çizgi ise yıllıklandırılmış serbest nakit akışını göstermektedir.

Önemli not: Farklı serbest nakit akış formülleri olabiliyor. Bu tablodaki formül şirketin KAP’ta yayınladığı nakit akış tablosu üzerinden aldığım (İşletme Faaliyetlerinden Nakit Akışları) – (Yatırım Faaliyetlerinden Kaynaklanan Nakit Çıkışları) formülüyle hesaplıyorum.

KAR MARJLARI

Eğer herhangi bir marj 0 olarak gözüküyorsa o dönemde ilgili kalem eksi değerdedir. Ya da tablonun üst noktasında gözükmeyen bir yerdeyse bir kereye mahsus istisnai bir artış olmuş ve oran anlamsız bir seviyeye yükselmiştir. Grafiği anlamlı kılabilmek için onların etkisini çıkarmak istedim.

CARİ ORAN ve NAKİT ORAN

Şirketin cari oranı (yeşil çizgi) aşağıdaki gibidir. İdeal seviye 2 ve üstü olmakla beraber, 1,30 ve üzeri bir oran da olumludur.

Tabloda aynı zamanda nakit oranı da görebilirsiniz. Şirketin kısa vadeli borçlarını kasasındaki parayla ne kadar kolay ödeyip ödemeyeceğini gösterir. İdeal seviye 0,50 ve üzeri olmakla birlikte, gereğinden yüksek olması da şirketin faaliyet alanları ile ilgili herhangi bir sebeple yatırım yapmadığı anlamına gelebilir.

ÖZSERMAYE & NET BORÇ & NET YPP

Yeşil olan çizginin üstte olması koşuluyla kırmızı çizgiyle arasında ne kadar uzaklık varsa o kadar olumludur diyebiliriz.

Mavi renkli çizgi Net YPP (net yabancı para pozisyonu) çizgisidir. Sıfır çizgisinin üzerinde olması şirketin kur krizine karşı dirençli ve korunaklı olduğunu gösterir.

KAYNAKLAR / VARLIKLAR

Şirketin son açıkladığı bilançoya göre aktiflerini hangi kaynaklarla finanse ettiğini aşağıda görmekteyiz. Yeşil renkli çubuklar şirketin özsermayesinin toplam aktiflere oranıdır. Ne kadar yüksek olursa şirketin o kadar az dış kaynak kullandığı anlamına gelir.

Kırmızı renkli çizgi şirketin kısa ve uzun vadeli finansal borçlarının toplam aktiflere oranıdır. Ne kadar düşük olursa şirketin o kadar az krediye ihtiyaç duyduğunu gösterir. Daha az kredi önümüzdeki dönemde daha az finansman gideri yazılacağı anlamına gelir. Sarı çizgi kısa vadeli finansal borçların, mavi çizgi de uzun vadeli finansal borçların toplam aktiflere oranıdır.

İdeal senaryo, yeşil renkli çubuğun %50 üzerinde olması, kırmızı renkli çizginin yeşil renkli çubuğun tepe noktasının mümkün olduğunca aşağısında ve uzağında olması ve sarı çizginin en altta olmasıdır. Bu şirketin risksiz bir biçimde borçlandığını ve borçlarını uzun vadeye yaydığını dolayısıyla daha az finansal gidere katlanacağını gösterir.

Şirketin hiç finansal borcunun olmaması da büyüme konusunda isteksiz olduğunu gösterebilir.

FİNANSMAN GİDERİ

Şirketin yıllık finansman giderleri aşağıdaki gibidir. Finansman giderinin düşük olmasını veya düşme trendinde olmasını dileriz. Şirketin faaliyetleri sonu elde ettiği karın ne kadarını borç sebebiyle faiz ödemelerine kaptırdığını anlarız. Bazı durumlarda nakit zengini şirketler finansman geliri yazarlar. Eğer kırmızı çizgi sıfırın altındaysa yıllıklandırılmış olarak finansman geliri var anlamına gelir. Bu durumda net kar pozitif yönde etkilenecektir.

FVÖK ÇARPANLARI

Şirketin son açıkladığı bilançoya göre FD / FVÖK oranı aşağıdaki gibidir. (FD: Firma Değeri = Şirketin piyasa değeri + Net Borç. FD / FVÖK’ün düşük olması kural olarak şirketin ucuz olduğunu gösterir.)

Tabloda aynı zamanda Net Borç / FVÖK oranını da görebilirsiniz. Net Borç / FAVÖK ne kadar düşük olursa şirketin de o kadar az borç riski olacağı anlamına gelmektedir.

FİYAT / NET KAR (F/K)

Aşağıdaki tabloda şirketin Yıllık Net Kar / PD ilişkisini geriye dönük olarak görmektesiniz. Piyasa değeri turuncu renkli çizgi, yeşil renkli çubuklar ise yıllık net kar rakamıdır.

Kırmızı noktalar mevcut dönemdeki F/K oranını göstermektedir. Ör: Net Kar 100, PD 1000 TL ise kırmızı nokta 10 olarak gözükecektir.

Eğer kırmızı noktalardan birisi 0 ise ilgili dönemde ya net kar yoktur ya da çok düşük bir kar olduğu için çarpan çok anlamsız bir orana yükselmiştir. O sebeple tabloyu anlamlı kılmak için onları 0 olarak gösterdim.

NET KAR & FVÖK / FİYAT

Aşağıdaki grafik aslında F/K’nın tam tersi denilebilir. Ödediğiniz hisse fiyatı için şirketin dağıtılmış – dağıtılmamış toplam ürettiği net kar ve FVÖK yüzdesini gösterir. Ör: Hisse 1 TL ise ve aşağıdaki mavi çizgide son oran %25 ise bu demektir ki şirketin yıllıklandırılmış hisse başı karı 0,25 TL.

Aynı mantık FVÖK için de çalışmaktadır. Şirketin faaliyet karını vergi ve finansman giderlerinden arındırılmış şekilde de görmenizi istedim. Örneğin hisse başına net kar oranı %5 ancak FVÖK oranı 3-4 kat yükseği ise muhtemelen şirket borç yükünden dolayı çok fazla finansman gideri ödüyordur. Ve eğer şirketin borçlarında bir azalma trendi görüyorsanız önümüzdeki dönemde iki çizginin birbirine yaklaşması beklenir.

Peki bu oran yüksek mi olursa düşük mü olursa iyidir. Tabii ki yüksek olması iyidir. Hisseyi ucuza aldığınız anlamına gelir.

Fakat önemli olan şirketin gelecek kar beklentileridir. Şu an oran yüksektir ancak gelecek kar beklentisi düşük olduğu için oran yükselmiş olabilir. Buna da dikkat etmek gerekiyor.

Özet olarak, şirketin kar projeksiyonunda bir azalma beklemiyorsanız ve oran yüksekse hisseyi ucuza alıyorsunuz anlamına gelir.

Tersi olarak eğer oran çok düşükse ya pahalıdır ya da piyasa tarafından şirketin karlarının gelecekte çok hızlı artacağı beklenmektedir.

PD / DD

Şirketinin son bilançosuna göre PD / DD oranı aşağıdaki gibidir. İdeal pd/dd oranı şirketin özsermaye karlılığına göre değişebilmekle beraber teori olarak ne kadar düşükse şirket o kadar ucuzdur diyebiliriz.

Eğer aşağıdaki grafikte herhangi bir değeri 0 görüyorsanız o dönem PD/DD oranı 10’un üzerine çıkmıştır. Grafiği bozmamak için 10 ve üzeri değer varsa 0 olarak gösterdim.

ROE & ROA

ROE: Özsermaye karlılığı = Yıllık Net Kar / Ort. Özsermaye

ROA: Toplam Aktif Karlılığı = Yıllık Net Kar / Ort. Toplam Varlıklar

Yıllıklandırılmış net kar rakamlarıyla hesaplanmış karlılık oranları aşağıdaki gibidir. Ne kadar yüksekse o kadar güzeldir.

Not: Eğer bir değeri 0 olarak görüyorsanız muhtemelen ilgili dönemde oran bir kereye mahsus biçimde absürt bir değere yükselmiştir. Tablonun bütünlüğünü bozmamak adına o değerleri 0 olarak gösterdim.

YATIRIM HARCAMALARI

Şirketin son açıkladığı nakit akış tablosuna göre yaptığı yatırım harcamaları aşağıdaki gibidir. Sıfırın üzerinde olması şirketin faaliyetleri için harcama/yatırım yaptığı; sıfırın altında olması ise şirketin varlık satışı yaptığını gösterir.