ISDMR 2020/12 Bilanço ve Hisse Analizi
Önemli Not: Aşağıdaki çalışmalar son açıklanan bilançolar üzerinden çıkardığım tablolardır. Sadece şirket hakkında fikir vermesi için oluşturulmuştur. Kesinlikle yatırım tavsiyesi değildir ve yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.
Merhabalar,
Bugün sizlerle ISDMR’in son
açıkladığı 2020/12 dönemi bilançosu üzerinden oluşturduğum analizleri paylaşmak
istiyorum.
Bu zamana kadar birçok
şirket için değerlendirme yaptık. Göz atmak için sol üst köşedeki geri tuşuna
basarak anasayfaya dönebilir, yine sol üst köşeden hamburger menüsüne
tıklayarak şirket ve tarih bazlı önceki şirket amalizlerine ulaşabilirsiniz.
Grafikleri şirketin
KAP’ta açıkladığı rakamlar ile hazırlıyorum. Herhangi bir excel hatası
olabilir. Grafiklerde bir yanlışlık fark edersiniz lütfen KAP’ın veya aracı
kurumların sitesinden kontrol ederek beni uyarın. Ben de en kısa sürede
düzeltirim. Kimseyi yanlış bilgilendirmek istemem.
Şimdi grafiklerle inceleyelim:
(Grafiklerin üzerine
tıkladığınızda görseli daha büyük görüntüleyebilirsiniz)
GENEL GÖRÜNÜM
Aşağıdaki tabloda
sırasıyla satış, brüt kar, favök, net kar ve serbest nakit akışının hem
çeyreklik olarak bir önceki döneme ve geçen senenin aynı dönemine göre; hem de
yıllıklandırılmış olarak bir önceki döneme ve geçen senenin aynı dönemine göre
değişimini görebilirsiniz.
En altta ise özsermayenin
bir önceki döneme ve bir sene öncesine göre değişimini görebilirsiniz.
İdeal olan hepsinin artış
eğiliminde olmasıdır. Ancak dönem dönem düşüş olması şirketin kötüye gittiği ve
işlerin bozulduğu anlamına gelmez. Dönemsellik, şirketin stok arttırması, temettü
ödenmesi vs. aşağıdaki tablonun belirli kalemlerini dönem dönem negatif
gösterebilir. Önemli olan şirketi ve sektörü bütünsel değerlendirmektir.
SATIŞLAR
Aşağıdaki ilk grafikte gri
renkli barlar çeyreklik, kırmızı çizgi ise yıllık satış gelirlerini
göstermektedir.
Aşağıdaki ikinci grafikte
ise dönem bazında yıllık satışların artışı, enflasyon oranı ve satışların reel
artışı gösterilmektedir.
Kırmızı çizgi yıllık enflasyon,
yeşil çizgi yıllık satışların artışı, mavi çizgi ise enflasyon etkisi
arındırılmış reel satış artışıdır. İdeal olan mavi çizginin mümkün olduğunca
sıfır çizgisinden yukarıda olmasıdır. 2016 satışlarını 2015 ile
karşılaştıramadığım için ilk dört dönem satış değişimi boştur.
ÜRETİM MALİYETİ
Yeşil olan çizgi
çeyreklik satış, kırmızı olan çizgi ise çeyreklik satışlara konu olan ürün veya
hizmetin üretim maliyetini göstermektedir. Yeşil çizgi değerinden kırmızı çizgi
değeri çıkarırsak brüt kar rakamına ulaşırız.
Bu tabloyu paylaşmamın
sebebi şirketin ne kadarlık bir brüt kar marjıyla çalıştığını göstermektir.
İdeal senaryo yeşil
çizginin geçen senenin aynı dönemine göre artış eğiliminde olmasıdır. Kırmızı çizgi
ile yeşil çizginin arasında ne kadar fazla boşluk olursa şirketin brüt kar
marjı o kadar yüksek demektir. Aralarındaki boşluğun artış eğiliminde olması
ideal olandır.
BRÜT KAR
Gri çubuklar çeyreklik
brüt kar rakamını, kırmızı çizgi yıllıklandırılmış brüt kar rakamını
göstermektedir.
NET FAALİYET KARI
Gri çubuklar çeyreklik
net faaliyet karını, kırmızı çizgi yıllıklandırılmış net faaliyet karını
göstermektedir. Net faaliyet karı şirketin organik büyümesini göstermesi
açısından önemlidir. Kur değişim farklarının etkisi minimize edilmiş olur.
Net faaliyet karı = Brüt
Kar – (Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri + Genel Yönetim Giderleri + Araştırma
ve Geliştirme Giderleri) formülüyle hesaplanır.
İdeal olan kırmızı
çizginin istikrarlı bir şekilde artıyor olmasıdır.
FVÖK
Gri çubuklar çeyreklik FVÖK
(Faiz ve Vergi Öncesi Kar) rakamını, kırmızı çizgi yıllıklandırılmış FVÖK
rakamını göstermektedir.
Not 1: Amortismanı şirketin satışlarını devam ettirebilmesi için her zaman
katlanması gerektiği bir masraf olarak değerlendirdiğim için artık FAVÖK yerine
FVÖK takip edeceğim.
Not 2: FVÖK rakamı içerisinde “Diğer Faaliyet Gelirleri ve Giderleri”, “Yatırım
Faaliyetlerinden Gelirler ve Giderler” ve “Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen
Yatırımların Kar/Zararlarındaki Paylar” dahil edilmiştir. Lütfen bu şekilde
dikkate alınız. Dönem dönem bir sefere mahsus gelirler olabilir, sizi
yanıltmasın.
NET KAR
Gri çubuklar çeyreklik
net kar rakamını kırmızı çizgi yıllıklandırılmış net kar rakamını
göstermektedir.
FAALİYETLERDEN SERBEST NAKİT AKIŞ
Gri çubuklar çeyreklik
serbest nakit akışını kırmızı çizgi ise yıllıklandırılmış serbest nakit akışını
göstermektedir.
Önemli not: Farklı serbest nakit akış formülleri olabiliyor. Bu tablodaki formül
şirketin KAP’ta yayınladığı nakit akış tablosu üzerinden aldığım (İşletme
Faaliyetlerinden Nakit Akışları) – (Yatırım Faaliyetlerinden Kaynaklanan Nakit Çıkışları)
formülüyle hesaplıyorum.
KAR MARJLARI
Eğer herhangi bir marj 0
olarak gözüküyorsa o dönemde ilgili kalem eksi değerdedir. Ya da tablonun üst
noktasında gözükmeyen bir yerdeyse bir kereye mahsus istisnai bir artış olmuş
ve oran anlamsız bir seviyeye yükselmiştir. Grafiği anlamlı kılabilmek için
onların etkisini çıkarmak istedim.
CARİ ORAN ve NAKİT ORAN
Şirketin cari oranı
(yeşil çizgi) aşağıdaki gibidir. İdeal seviye 2 ve üstü olmakla beraber, 1,30
ve üzeri bir oran da olumludur.
Tabloda aynı zamanda
nakit oranı da görebilirsiniz. Şirketin kısa vadeli borçlarını kasasındaki
parayla ne kadar kolay ödeyip ödemeyeceğini gösterir. İdeal seviye 0,50 ve
üzeri olmakla birlikte, gereğinden yüksek olması da şirketin faaliyet alanları
ile ilgili herhangi bir sebeple yatırım yapmadığı anlamına gelebilir.
ÖZSERMAYE & NET BORÇ & NET YPP
Yeşil olan çizginin üstte
olması koşuluyla kırmızı çizgiyle arasında ne kadar uzaklık varsa o kadar
olumludur diyebiliriz.
Mavi renkli çizgi Net YPP
(net yabancı para pozisyonu) çizgisidir. Sıfır çizgisinin üzerinde olması
şirketin kur krizine karşı dirençli ve korunaklı olduğunu gösterir.
KAYNAKLAR / VARLIKLAR
Şirketin son açıkladığı
bilançoya göre aktiflerini hangi kaynaklarla finanse ettiğini aşağıda
görmekteyiz. Yeşil renkli çubuklar şirketin özsermayesinin toplam aktiflere
oranıdır. Ne kadar yüksek olursa şirketin o kadar az dış kaynak kullandığı
anlamına gelir.
Kırmızı renkli çizgi
şirketin kısa ve uzun vadeli finansal borçlarının toplam aktiflere oranıdır. Ne
kadar düşük olursa şirketin o kadar az krediye ihtiyaç duyduğunu gösterir. Daha
az kredi önümüzdeki dönemde daha az finansman gideri yazılacağı anlamına gelir.
Sarı çizgi kısa vadeli finansal borçların, mavi çizgi de uzun vadeli finansal
borçların toplam aktiflere oranıdır.
İdeal senaryo, yeşil
renkli çubuğun %50 üzerinde olması, kırmızı renkli çizginin yeşil renkli
çubuğun tepe noktasının mümkün olduğunca aşağısında ve uzağında olması ve sarı
çizginin en altta olmasıdır. Bu şirketin risksiz bir biçimde borçlandığını ve
borçlarını uzun vadeye yaydığını dolayısıyla daha az finansal gidere
katlanacağını gösterir.
Şirketin hiç finansal borcunun olmaması da büyüme
konusunda isteksiz olduğunu gösterebilir.
FİNANSMAN GİDERİ
Şirketin yıllık finansman
giderleri aşağıdaki gibidir. Finansman giderinin düşük olmasını veya düşme
trendinde olmasını dileriz. Şirketin faaliyetleri sonu elde ettiği karın ne
kadarını borç sebebiyle faiz ödemelerine kaptırdığını anlarız. Bazı durumlarda
nakit zengini şirketler finansman geliri yazarlar. Eğer kırmızı çizgi sıfırın
altındaysa yıllıklandırılmış olarak finansman geliri var anlamına gelir. Bu
durumda net kar pozitif yönde etkilenecektir.
FVÖK ÇARPANLARI
Şirketin son açıkladığı
bilançoya göre FD / FVÖK oranı aşağıdaki gibidir. (FD: Firma Değeri = Şirketin
piyasa değeri + Net Borç. FD / FVÖK’ün düşük olması kural olarak şirketin ucuz
olduğunu gösterir.)
Tabloda aynı zamanda Net
Borç / FVÖK oranını da görebilirsiniz. Net Borç / FAVÖK ne kadar düşük olursa şirketin
de o kadar az borç riski olacağı anlamına gelmektedir.
FİYAT / NET KAR (F/K)
Aşağıdaki tabloda şirketin
Yıllık Net Kar / PD ilişkisini geriye dönük olarak görmektesiniz. Piyasa değeri
turuncu renkli çizgi, yeşil renkli çubuklar ise yıllık net kar rakamıdır.
Kırmızı noktalar mevcut
dönemdeki F/K oranını göstermektedir. Ör: Net Kar 100, PD 1000 TL ise kırmızı
nokta 10 olarak gözükecektir.
Eğer kırmızı noktalardan birisi 0 ise ilgili dönemde ya net kar yoktur ya da çok düşük bir kar olduğu için çarpan çok anlamsız bir orana yükselmiştir. O sebeple tabloyu anlamlı kılmak için onları 0 olarak gösterdim.
NET KAR & FVÖK / FİYAT
Aşağıdaki grafik aslında
F/K’nın tam tersi denilebilir. Ödediğiniz hisse fiyatı için şirketin dağıtılmış
– dağıtılmamış toplam ürettiği net kar ve FVÖK yüzdesini gösterir. Ör: Hisse 1
TL ise ve aşağıdaki mavi çizgide son oran %25 ise bu demektir ki şirketin
yıllıklandırılmış hisse başı karı 0,25 TL.
Aynı mantık FVÖK için de
çalışmaktadır. Şirketin faaliyet karını vergi ve finansman giderlerinden
arındırılmış şekilde de görmenizi istedim. Örneğin hisse başına net kar oranı
%5 ancak FVÖK oranı 3-4 kat yükseği ise muhtemelen şirket borç yükünden dolayı
çok fazla finansman gideri ödüyordur. Ve eğer şirketin borçlarında bir azalma
trendi görüyorsanız önümüzdeki dönemde iki çizginin birbirine yaklaşması
beklenir.
Peki bu oran yüksek mi
olursa düşük mü olursa iyidir. Tabii ki yüksek olması iyidir. Hisseyi ucuza
aldığınız anlamına gelir.
Fakat önemli olan
şirketin gelecek kar beklentileridir. Şu an oran yüksektir ancak gelecek kar
beklentisi düşük olduğu için oran yükselmiş olabilir. Buna da dikkat etmek
gerekiyor.
Özet olarak, şirketin kar
projeksiyonunda bir azalma beklemiyorsanız ve oran yüksekse hisseyi ucuza
alıyorsunuz anlamına gelir.
Tersi olarak eğer oran çok düşükse ya pahalıdır ya da piyasa tarafından şirketin karlarının gelecekte çok hızlı artacağı beklenmektedir.
PD / DD
Şirketinin son
bilançosuna göre PD / DD oranı aşağıdaki gibidir. İdeal pd/dd oranı şirketin
özsermaye karlılığına göre değişebilmekle beraber teori olarak ne kadar düşükse
şirket o kadar ucuzdur diyebiliriz.
Eğer aşağıdaki grafikte
herhangi bir değeri 0 görüyorsanız o dönem PD/DD oranı 10’un üzerine çıkmıştır.
Grafiği bozmamak için 10 ve üzeri değer varsa 0 olarak gösterdim.
ROE & ROA
ROE: Özsermaye karlılığı
= Yıllık Net Kar / Ort. Özsermaye
ROA: Toplam Aktif
Karlılığı = Yıllık Net Kar / Ort. Toplam Varlıklar
Yıllıklandırılmış net kar
rakamlarıyla hesaplanmış karlılık oranları aşağıdaki gibidir. Ne kadar yüksekse
o kadar güzeldir.
Not: Eğer bir değeri 0 olarak görüyorsanız muhtemelen ilgili dönemde oran bir
kereye mahsus biçimde absürt bir değere yükselmiştir. Tablonun bütünlüğünü
bozmamak adına o değerleri 0 olarak gösterdim.
YATIRIM HARCAMALARI
Şirketin son açıkladığı
nakit akış tablosuna göre yaptığı yatırım harcamaları aşağıdaki gibidir.
Sıfırın üzerinde olması şirketin faaliyetleri için harcama/yatırım yaptığı;
sıfırın altında olması ise şirketin varlık satışı yaptığını gösterir.
DİĞER GRAFİKLER
Saygılar
Teşekkürler
YanıtlaSil